Lehim Nedir ? Nasıl Yapılmalıdır ?

Lehim Nedir ? Nasıl Yapılmalıdır ?

Eğer elektronikle uğraşıyorsanız lehimleme işiyle de elinde sonunda uğraşacaksanız demektir.Basit devreleri uzay bağlantısı ( elemanları ince kablolar ile birbirine bağlamak ) ile



veya breadboard ile kurabilirsiniz.Ama elemanlar arttıkça ya da bağlantı sayısı arttıkçe bu yöntemle bir kolaylıktan çıkıp işkence oluyor.





Burada en kolay çözüm devreyi bir elektronik kart(board) üstüne kurmaktır.İleriki yazılarımızda kendi kartımızı ( PCB ya da baskı devre diye de adlandırılır. ) nasıl yapabilceğimizi işleyeceğiz.

Bazı kartlar:



İster kartınızı kendiniz yapın isterse hazır devreler alın ya da yaptırın lehimleme işini muhakkak yapabilmemiz gerekiyor. Önce malzemelerimizi sayalım


Lehim aslında bir alaşımdır.İçinde belirli oranlarda kalay+kurşun vardır.Kurşun vücutta birikme yapan yani atılamayan ve çok miktarda birikmesi sonucı tehlikeli bir metaldir.LEHİM YAPILIRKEN ÇIKAN DUMAN
KESİNLİKLE SOLUNMAMALIDIR.Avrupa’da kurşunsuz lehimler piyasaya sürüldü, hatta zorunlaştırılıdı ya da zorunlaştırılacak.Fiyat açısından daha pahalı ama sağlık açısından daha iyi bir ürün.Ama kalite olarak kurşunlu lehimlerin yerini tutmadığı söyleniyor.Belki seneye bizim ülkemizde de piyasada sıkça bulunur bir konuma gelir.

Benim kullandığım lehimin markası SOLDEX. Uzun zamandır bu markayı kullanıyorum.Size önerebilirim.Ne kadar iyi palaketiniz olursa olsun kalitesiz lehimlerle soğuk yapma olasılığı çok yüksek.Bu yüzden en kaliteli lehimlerden almanızı öneririm.Bendeki lehimdeki kalay/kurşun oranı 60/40 (Tın/lead ya da Sn60pb diye yazar.) Sizdeki farklı olabilir.İyi bir lehim size de pahalı bir şey.Birkaç marka kullanarak size uygun lehimi bulabilirsiniz.

Havya:



Lehim yapmanın mantığı elimizdeki tel hailndeki lehimi eritip sıvı hale getirerek lehim yapacağımız yüzeyde dondurmaktır.Bu eritme işlemini elimizdeki havya ile yapacağız.Piyasada birçok çeşit havya bulunmaktadır.Sıcaklık ayarlı, sıcak hava üflemeli, kalem…

Bizim kullandığımız çeşit kalme havyadır.Zaten elektronikçiye gidip “Havya istiyorum.” derseniz size buna benzer birşey çıkaracaktır.

Elimdeki havya 30w lık.Siz de bu güç civarında bir havya alabilirsiniz.Kalite olarak da iyi kalite bir şey alınız.Ben bunu 4 senedir kullanıyorum ve hala çalışıyor.Dandik havyaların ucu lehimle birlikte eriyebiliyor.Bunlar da kullan at gibi bir durum oluyor. Zaten aşırı pahalı ürünler değiller.

Gelelim lehim yapmaya:

Öncelikle havyamızı prize takıyoruz. 5dk gibi kısa bir süre bekleyeceğiz.Eğer ürünü yeni aldıysanız ya da tozlu raflarınızdan indirdiyseniz ilk ısınma sırasında burnuza yanık kokuları gelebilir.Bunlar sizi korkutmasın üstündeki tozlar yanıyor. Havyanın ısınıp ısınmadığını anlamak için ucuna azıcık lehim değdiriniz.Eğer eriyorsa sıcaklık tamamdır.

Öncelikle lehim yapacak yüzey temiz olmalıdır.Ayrıca kabloları lehimleyecekseniz kablo uçlarını önceden az bir lehimle kaplamanız daha iyi sonuç verdirecektir.Bir kablo ile plaketi lehimleyecekseniz havyanın ucunu hem tele hem de bakır yola değecek şekilde yerleştiriniz.Korkmayın yanmazlar. Şimdi lehimi kablo kısmından ya da plaket kısmından değdiriniz.Lehim eriyecektir.Gerekli lehim dolana kadar lehimi eritin.Sonra havyayı daha sonra lehimi çekiniz.Nasıl güzel oldu değil mi? Eğer yaptığınız lehim parlak görünüyorsa işlem tamamdır.Eğer mat ise buna “soğuk lehim” denir.Bu lehimi eritip tekrar dondurusanız ve parlak olursa lehim tazelenmiş olur.Ya da eski lehimi bir “lehim pompası” ile sökebilirsiniz.

Lehim pompası:



Bunu kullanmak için üstündeki uzun çubuğu ileri kadar bastırıp kurunuz.Sonra sökmek istediğiniz lehimi eritip pompanın ucunu erimiş lehime değdiriniz.Sonra pomanın yanındaki küçük butona basarak lehimi
sökünüz.

Lehim yapma şekli:



Lehim yapma denemeleriniz için delikli bir pertinaks alabilirsiniz.(Resimdeki gibi). 2m de telefon teli olarak küçük parçalar keserek alıştırmalar yapabilirsiniz. Biz ne kadar anlatsak da bu iş biraz da tecrübe işidir.Ne kadar çok lehim yaparsanız o kadar iyi lehimler yaparsınız.Umarız bu yazımız size bir yol gösterici olmuştur.Sorularınızı ve önerilerinizi bu mesaj altına yazabilirsiniz.

NOT:LEHİM
YAPARKEN MUTLAKA ÇIKAN DUMANI SOLUMAYINIZ.MÜMKÜNSE AÇIK HAVADA YA DA
PENCERE KENARINDA YAPINIZ.KENDİNİZ İÇİN ELİNİZİ YAKMAMAYA DİKKAT